Ο ενεργειακός μετασχηματισμός στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο επηρεάζει καθοριστικά την πορεία και τις προοπτικές των διακρατικών ηλεκτρικών διασυνδέσεων της Ελλάδας. Ενώ έργα όπως η σύνδεση με την Αίγυπτο, τη Λιβύη και το Ισραήλ δείχνουν στρατηγικά φιλόδοξα, η υλοποίησή τους παραμένει αβέβαιη.
Ο Κωστής Σταμπολής, πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Μιλώντας στο Parapolitika.gr, εξέφρασε την ανησυχία του για την καθυστέρηση και τις αβεβαιότητες που συνοδεύουν την πρόοδο αυτών των έργων.
Η αβεβαιότητα γύρω από τη διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου
Η Αίγυπτος, από εξαγωγική δύναμη LNG μέχρι πρότινος, σήμερα αντιμετωπίζει ελλείψεις και εισάγει φυσικό αέριο. Το ίδιο ισχύει και για την ηλεκτρική ενέργεια. Δύο βασικές μονάδες υγροποίησης LNG είτε υπολειτουργούν είτε έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας. Αυτή η αδυναμία παραγωγής εγείρει σοβαρές αμφιβολίες για το κατά πόσο θα μπορέσει να προμηθεύσει στο μέλλον ρεύμα προς την Ελλάδα μέσω του ηλεκτρικού καλωδίου που έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί μέχρι το 2031-2032.
Ο Σταμπολής επισημαίνει ότι, αντίθετα με τις αρχικές προβλέψεις, ίσως η Ελλάδα καταλήξει να εξάγει ρεύμα στην Αίγυπτο, και όχι το αντίστροφο. Αυτό αποδυναμώνει τον στρατηγικό ρόλο του έργου και επαναπροσδιορίζει τις προτεραιότητες του ελληνικού ενεργειακού σχεδιασμού.
Η στρατηγική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ
Στον αντίποδα, το ηλεκτρικό καλώδιο που θα συνδέει την Ελλάδα με την Κύπρο και το Ισραήλ κρίνεται κομβικής σημασίας για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Κύπρου και τη γεωπολιτική σύνδεση με την Ασία. Το έργο υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και χρηματοδοτείται εν μέρει από ευρωπαϊκά κονδύλια, ωστόσο η τουρκική παρεμπόδιση αποτελεί σοβαρή απειλή.
Ο Σταμπολής τονίζει ότι η Ελλάδα οφείλει να διεθνοποιήσει το ζήτημα και να αναδείξει τη σημασία του έργου στο ευρωπαϊκό κοινό και θεσμούς, ζητώντας σαφή πολιτική στήριξη.
Ο IMEC και η απειλή από την Τουρκία
Ένα ακόμη φιλόδοξο σχέδιο, ο IMEC (India-Middle East-Europe Economic Corridor), βρίσκεται στο τραπέζι. Περιλαμβάνει θαλάσσιες και χερσαίες υποδομές μεταφοράς εμπορευμάτων από την Ινδία στην Ευρώπη μέσω Ισραήλ και Ελλάδας. Ωστόσο, η Τουρκία προωθεί εναλλακτική διαδρομή μέσω Ιράκ και τουρκικού εδάφους, πιέζοντας για παράκαμψη της Ελλάδας και του Πειραιά.
Παρόλο που ο IMEC στηρίζεται από τις ΗΠΑ και την Ινδία ως αντίβαρο στον κινεζικό “Δρόμο του Μεταξιού”, η υλοποίησή του δεν είναι καθόλου βέβαιη. Η γεωπολιτική ρευστότητα και οι τουρκικές παρεμβάσεις μπορεί να αλλάξουν την τελική διαδρομή του σχεδίου.
