Η Τεχεράνη, με πληθυσμό άνω των 10 εκατομμυρίων κατοίκων, κινδυνεύει να μείνει χωρίς σταγόνα νερού τις επόμενες εβδομάδες. Η κατάσταση έχει φτάσει σε οριακό σημείο, με τις αρχές να προειδοποιούν για την επερχόμενη “ημέρα μηδέν”, τη στιγμή που οι βρύσες θα στερέψουν σε μεγάλα τμήματα της πόλης.
Ο νέος πρόεδρος του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν, έστειλε ηχηρό μήνυμα σε υπουργική συνεδρίαση: αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη. Η υδατική κρίση δεν είναι καινούργια για το Ιράν, αλλά η μετατόπισή της στην καρδιά της χώρας, την πρωτεύουσα, σηματοδοτεί μια νέα, πιο επικίνδυνη φάση.
Η Κατάρρευση του Υδροδοτικού Συστήματος
Σύμφωνα με τον Καβέζ Μαντάνι, κορυφαίο επιστήμονα και διευθυντή του Ινστιτούτου των Ηνωμένων Εθνών για το Νερό, αν η κατανάλωση δεν μειωθεί άμεσα, η Τεχεράνη θα μείνει εντελώς χωρίς νερό.
Το Ιράν διανύει το πέμπτο συνεχόμενο έτος ξηρασίας, με τις θερμοκρασίες σε ορισμένες περιοχές να φτάνουν τους 50°C, γεγονός που επιταχύνει την εξάντληση των διαθέσιμων πόρων.
Ποιοι Παράγοντες Έφεραν την Κρίση
- Κακή διαχείριση υδάτινων πόρων επί δεκαετίες
- Ασυμμετρία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης
- Κλιματική αλλαγή και παρατεταμένη ξηρασία
- Υπεράντληση από τους υδροφόρους ορίζοντες, οδηγώντας σε καθίζηση εδαφών έως και 25 εκατοστά ετησίως
Η μείωση των βροχοπτώσεων κατά 40% και τα φράγματα στο μόλις 21% της χωρητικότητάς τους επιβεβαιώνουν το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η χώρα.
Για να διαχειριστούν την κρίση, οι αρχές έχουν:
- Μειώσει δραστικά την πίεση του νερού, επηρεάζοντας το 80% των νοικοκυριών
- Προχωρήσει σε διανομή νερού με βυτιοφόρα
- Προτείνει εγκατάσταση δεξαμενών αποθήκευσης από ιδιώτες
- Κηρύξει ημερήσιες αργίες για εξοικονόμηση ενέργειας και νερού
- Εξετάσει εβδομαδιαία δημόσια αργία για να αποσυμφορηθεί η κατανάλωση
Οι Λύσεις Δεν Επαρκούν
Η κυβέρνηση εξετάζει μέτρα όπως αφαλάτωση θαλασσινού νερού και ανακύκλωση λυμάτων, αλλά οι ειδικοί τονίζουν ότι αυτά αποτελούν προσωρινές λύσεις. Το πρόβλημα έχει βαθύτερες ρίζες και απαιτεί ριζικές διαρθρωτικές αλλαγές.
Ο Μαντάνι προτείνει:
- Αναδιάρθρωση της οικονομίας
- Μείωση της γεωργικής δραστηριότητας, που απορροφά το 90% των υδάτινων πόρων
- Επένδυση σε λιγότερο υδροβόρες βιομηχανίες και υπηρεσίες
Όμως, οι διεθνείς κυρώσεις και η πολιτική αστάθεια κάνουν τη μετάβαση αυτή εξαιρετικά δύσκολη.
Το Πολιτικό Υπόβαθρο της Κατάρρευσης
Η κρίση νερού δεν είναι μόνο τεχνική ή περιβαλλοντική, αλλά βαθιά πολιτική και θεσμική. Η χρόνια κακή διακυβέρνηση, η έλλειψη στρατηγικής και η αδιαφάνεια έχουν οδηγήσει σε συστημική κατάρρευση.
Όπως αναφέρουν ανεξάρτητοι αναλυτές, το πρόβλημα δεν είναι πλέον διαχειρίσιμο στα πλαίσια μιας κρίσης — αποτελεί ένδειξη πλήρους αποσύνθεσης του συστήματος.
Η Τελευταία Ελπίδα: Οι Βροχές του Φθινοπώρου
Η μόνη ρεαλιστική ελπίδα είναι η εξοικονόμηση και οι φθινοπωρινές βροχές. Ο Μαντάνι δηλώνει χαρακτηριστικά:
«Αν η Τεχεράνη αντέξει μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, μπορεί να αποφύγει την καταστροφή».
Ωστόσο, ακόμη και αν αποφευχθεί η “ημέρα μηδέν” προσωρινά, το μέλλον παραμένει αβέβαιο — και χωρίς βαθιές αλλαγές, η επόμενη κρίση είναι μόνο θέμα χρόνου.
