Σε μια κομβική διπλωματική εξέλιξη με γεωπολιτικές προεκτάσεις, Γαλλία, Ηνωμένες Πολιτείες και Συρία κατέληξαν σε συμφωνία για την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και των κουρδικών αυτόνομων αρχών. Η νέα φάση συνομιλιών αναμένεται να πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατό στο Παρίσι, με στόχο τη σταδιακή ενσωμάτωση των κουρδικών θεσμών στο κρατικό συριακό σύστημα.
Η τριμερής συμφωνία έγινε γνωστή μέσω επίσημης κοινής ανακοίνωσης, μετά από συνάντηση υψηλού επιπέδου στη γαλλική πρωτεύουσα. Εκεί συμμετείχαν ο Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ζαν-Νοέλ Μπαρό, ο Σύρος ΥΠΕΞ Άσαντ αλ Σιμπάνι, καθώς και ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Τομ Μπάρακ.
Η πρωτοβουλία αυτή βασίζεται στην προγενέστερη συμφωνία της 10ης Μαρτίου ανάμεσα στον επικεφαλής των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), Μαζλούμ Άμπντι, και τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας, Άχμαντ αλ Σάρα. Η εν λόγω συμφωνία στόχευε στην αναγνώριση των κουρδικών δομών διοίκησης εντός του συριακού κράτους. Ωστόσο, η υλοποίησή της καθυστέρησε, λόγω θεσμικών διαφωνιών και έλλειψης εμπιστοσύνης από την κουρδική πλευρά.
Τα σημεία έντασης στις διαπραγματεύσεις
Ένα από τα κύρια εμπόδια παραμένει η φύση του νέου συστήματος διακυβέρνησης. Οι Κούρδοι επιμένουν στην εγκαθίδρυση αποκεντρωμένης διοικητικής δομής, ώστε να διασφαλιστεί η αυτονομία τους και η προστασία των μειονοτήτων. Αντίθετα, η Δαμασκός προβάλλει αντιρρήσεις, θεωρώντας ότι τέτοιο μοντέλο υπονομεύει την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
Επιπλέον, ανησυχίες εκφράστηκαν σχετικά με τη συνταγματική διακήρυξη που παραχωρεί ευρείες εξουσίες στον μεταβατικό πρόεδρο Σάρα, κάτι που προκαλεί δυσπιστία στην κουρδική πλευρά, αλλά και σε άλλες εθνοτικές ομάδες.
Η «κόκκινη γραμμή» των Κούρδων
Η κατάσταση περιπλέκεται περισσότερο μετά τις δηλώσεις του εκπροσώπου των SDF, Φάρχαντ Σάμι, ο οποίος τόνισε ότι η παράδοση των όπλων αποτελεί απαράβατο όρο για τους Κούρδους. «Κανείς δεν πρόκειται να υπακούσει σε τέτοιο αίτημα», δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η κουρδική στρατιωτική παρουσία είναι αναγκαία για την ασφάλεια και σταθερότητα της περιοχής.
Ο ίδιος επεσήμανε τις πρόσφατες αιματηρές συγκρούσεις στη Σουέιντα ανάμεσα σε Βεδουίνους και Δρούζους – με πάνω από 1.400 θύματα – ως απόδειξη του τι μπορεί να συμβεί σε περίπτωση στρατιωτικής αποδυνάμωσης.
Έκκληση για αλλαγή στάσης από τη Δαμασκό
Μετά τα δραματικά γεγονότα, υψηλόβαθμο στέλεχος των Κούρδων κάλεσε τη συριακή ηγεσία να επανεξετάσει τη στάση της απέναντι στις μειονότητες, τονίζοντας ότι απαιτείται μια συμπεριληπτική προσέγγιση με σεβασμό στην πολυπολιτισμική σύνθεση της Συρίας.
Η αναβληθείσα συνάντηση της Πέμπτης στο Παρίσι, που επρόκειτο να φέρει στο ίδιο τραπέζι Κούρδους και Σύρους εκπροσώπους, υπογραμμίζει τις δυσκολίες που παραμένουν. Ωστόσο, η διεθνής στήριξη —ιδίως από τη Γαλλία και τις ΗΠΑ— θεωρείται καθοριστική για τη διατήρηση της δυναμικής των διαπραγματεύσεων.
Το γεωπολιτικό στοίχημα της συμφωνίας
Η ενδεχόμενη επιτυχία των συνομιλιών θα αποτελέσει καταλύτη για τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, ενώ θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για εκτενέστερες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις στη Συρία, με ενίσχυση των θεσμών και μεγαλύτερη συμμετοχή των μειονοτήτων.
Η Γαλλία, μέσω του Ζαν-Νοέλ Μπαρό, επανέλαβε τη δέσμευση της Ε.Ε. για μια πολιτική λύση στο συριακό, βασισμένη στο διεθνές δίκαιο και στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
