Η Ισπανία απέτυχε σε μια κρίσιμη προσπάθεια να αναγνωριστούν τρεις περιφερειακές γλώσσες – τα καταλανικά, τα γαλικιανά και τα βασκικά – ως επίσημες γλώσσες της ΕΕ. Η πρόταση δεν έλαβε την απαραίτητη στήριξη από όλα τα κράτη-μέλη, καθώς χώρες όπως η Φινλανδία, η Σουηδία και η Αυστρία διατύπωσαν σοβαρές επιφυλάξεις, εστιάζοντας κυρίως στο διοικητικό, νομικό και οικονομικό βάρος που θα συνεπαγόταν η υιοθέτηση.
Κατά τη σύνοδο των Υπουργών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, όπου το ζήτημα επρόκειτο να τεθεί προς ψήφιση, διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχε ομοφωνία. Αν και αρκετές χώρες έδειξαν υποστήριξη, η μειοψηφία που ζήτησε αναβολή ήταν αρκετή για να καθυστερήσει το σχέδιο. Η εκπρόσωπος της ισπανικής κυβέρνησης, Πιλάρ Αλεγκρία, διαβεβαίωσε πως η χώρα της θα συνεχίσει τις προσπάθειες.
Η πρόταση αυτή συνδέεται άμεσα με την πολιτική συμφωνία που πέτυχε ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ με αυτονομιστές βουλευτές το 2023, εξασφαλίζοντας έτσι την παραμονή του στην εξουσία. Ανάμεσα στις δεσμεύσεις του, ήταν και η προώθηση της τροποποίησης του κανονισμού 1/1958, ώστε να συμπεριληφθούν και οι τρεις γλώσσες στα επίσημα έγγραφα και τις συζητήσεις της ΕΕ.
Η αναγνώριση μιας γλώσσας ως επίσημη στην ΕΕ συνεπάγεται τεράστιο κόστος και νομικές προσαρμογές. Οι υπολογισμοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανεβάζουν τα ετήσια έξοδα στα 132 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων 44 εκατ. για κάθε μία από τις τρεις γλώσσες. Οι χώρες που αντιτίθενται, επικαλούνται το προηγούμενο των γαελικών στην Ιρλανδία, τονίζοντας ότι το όλο εγχείρημα δεν είναι ακόμη ώριμο.
Η ειδική γλωσσική πραγματικότητα της Ισπανίας επισημαίνεται ως μοναδική στην ΕΕ. Από το 1978, με το νέο Σύνταγμα, οι περιφερειακές γλώσσες απέκτησαν συνταγματική ισοτιμία με την καστιλιάνικη σε συγκεκριμένες αυτόνομες κοινότητες. Τα καταλανικά μιλιούνται από πάνω από 9 εκατομμύρια ανθρώπους, τα γαλικιανά από περίπου 2,5 εκατομμύρια, ενώ η βασκική γλώσσα (Euskara) αριθμεί πάνω από 750.000 ομιλητές.
Ο πρόεδρος της Καταλονίας, Σαλβαδόρ Ίλα, τόνισε ότι η συζήτηση αυτή δεν αφορά πολιτικές επιδιώξεις αλλά ζήτημα ταυτότητας και γλωσσικών δικαιωμάτων. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «δεν ζητάμε απλώς περισσότερες μεταφράσεις, αλλά σεβασμό στις γλωσσικές ρίζες εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών».
Παρότι η πρόταση απορρίφθηκε προς το παρόν, η Ισπανία σκοπεύει να επανέλθει, ποντάροντας σε νέες συμμαχίες και πιέσεις ώστε να αναγνωριστούν οι γλώσσες αυτές ως αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής πολυγλωσσίας.
