Μετά από χρόνιες διαπραγματεύσεις και πολλαπλές αποτυχημένες προσπάθειες, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ισπανία κατέληξαν επιτέλους σε πολιτική συμφωνία για τα σύνορα του Γιβραλτάρ, μια ιστορική εξέλιξη που αποσκοπεί στη διευκόλυνση της ελεύθερης μετακίνησης ανθρώπων και εμπορευμάτων.
Η συμφωνία που ανακοινώθηκε στις Βρυξέλλες περιγράφεται ως “ιστορικό βήμα” από τον Ευρωπαίο Επίτροπο Μάρος Σέφτσοβιτς, ο οποίος επαίνεσε τη συνεργασία των εμπλεκόμενων πλευρών – Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Γιβραλτάρ – για την επίτευξη ενός συμβιβασμού που θέτει τα θεμέλια για μια νέα εποχή στις σχέσεις τους.
Το κύριο επίτευγμα της συμφωνίας είναι η κατάργηση των φυσικών ελέγχων στα χερσαία σύνορα, επιτρέποντας απρόσκοπτη κυκλοφορία. Οι έλεγχοι θα περιοριστούν πλέον στο λιμάνι και στο αεροδρόμιο του Γιβραλτάρ, ένα μέτρο που ισορροπεί ανάμεσα στην ανάγκη για ασφάλεια και την ευελιξία στη διακίνηση.
Ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι χαρακτήρισε τη συμφωνία ως “πρακτική λύση” που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της κυριαρχίας, της οικονομίας και της σταθερότητας. Από την άλλη, ο Ισπανός ΥΠΕΞ Χοσέ Μανουέλ Αλμπάρες εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμβολή της ΕΕ στη διατήρηση της ειρήνης και της συνεργασίας στην περιοχή.
Η συμφωνία έρχεται σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να θέσει σε ισχύ το νέο σύστημα εισόδου/εξόδου (EES) από τον Οκτώβριο του 2025. Οι συνομιλίες επιταχύνθηκαν ενόψει της εφαρμογής αυτού του νέου πλαισίου, που θα μπορούσε να περιέπλεκε περαιτέρω τις μετακινήσεις στο Γιβραλτάρ.
Το Γιβραλτάρ, που ανήκει στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 1713 βάσει της Συνθήκης της Ουτρέχτης, παραμένει σημείο έντασης μεταξύ Λονδίνου και Μαδρίτης. Η Ισπανία εξακολουθεί να διεκδικεί κυριαρχία στο έδαφος, παρά τη σημερινή πρόοδο.
Η συμφωνία δεν επιλύει το ζήτημα της κυριαρχίας, αλλά δημιουργεί έναν μηχανισμό συνύπαρξης και διευκόλυνσης των εμπορικών και κοινωνικών σχέσεων, ο οποίος έχει τεράστια σημασία για τους 35.000 κατοίκους του Γιβραλτάρ και τις γύρω περιοχές της Ανδαλουσίας.
Ο επικεφαλής υπουργός του Γιβραλτάρ Φαμπιάν Πικάρντο χαιρέτισε τη συμφωνία ως ένα νέο κεφάλαιο συνεργασίας που διασφαλίζει τη σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη του εδάφους.
Η εφαρμογή της συμφωνίας αναμένεται να ξεκινήσει σταδιακά μέσα στους επόμενους μήνες, με την υποστήριξη τεχνικών επιτροπών που θα ρυθμίσουν τις λεπτομέρειες.
Με αυτή την εξέλιξη, το Γιβραλτάρ αναδεικνύεται σε γέφυρα συνεργασίας, παρά τις μακροχρόνιες διαφωνίες. Η ιστορική αυτή συμφωνία μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για την επίλυση άλλων αμφιλεγόμενων περιοχών στην Ευρώπη.
