Η φρεσκοανακοινωθείσα εμπορική συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών δεν ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς. Από την πρώτη στιγμή, προκάλεσε κύμα αντιδράσεων τόσο για το περιεχόμενο όσο και για τις διαφορετικές ερμηνείες που δόθηκαν εκατέρωθεν του Ατλαντικού.
Η συμφωνία, που ανακοινώθηκε μετά από ιδιωτική συνάντηση μεταξύ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Ντόναλντ Τραμπ στη Σκωτία, έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως ανισόρροπη υπέρ των αμερικανικών συμφερόντων.
Διαφωνία για τους δασμούς στα φαρμακευτικά
Ο Λευκός Οίκος υποστηρίζει ότι τα ευρωπαϊκά φάρμακα θα υπαχθούν σε νέο δασμό 15% από 1η Αυγούστου. Ωστόσο, η Κομισιόν τονίζει πως τα φαρμακευτικά προϊόντα εξαιρούνται προσωρινά από την επιβολή δασμών, διατηρώντας τον συντελεστή στο 0%. Η τελική απόφαση θα κριθεί από τη συνεχιζόμενη έρευνα του υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ, με την ΕΕ να εκφράζει συγκρατημένη αισιοδοξία ότι δεν θα υπάρξει επιβάρυνση πέραν του 15%.
Ενεργειακή εξάρτηση ή εμπορική στρατηγική;
Η Ουάσινγκτον μιλά για δέσμευση της ΕΕ να διπλασιάσει τις αγορές αμερικανικής ενέργειας φτάνοντας τα 750 δισ. δολάρια ως το τέλος της δεύτερης θητείας Τραμπ. Ωστόσο, η Κομισιόν διευκρινίζει ότι δεν έχει τέτοια αρμοδιότητα, καθώς οι ενεργειακές αγορές είναι αρμοδιότητα των κρατών μελών και ιδιωτικών εταιρειών.
Το ποσό, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή πλευρά, είναι απλώς εκτίμηση που σχετίζεται με τις προσπάθειες απεξάρτησης από τα ρωσικά καύσιμα και την ενίσχυση του ρόλου του αμερικανικού LNG.
Αμφισβητούμενες επενδυτικές υποσχέσεις
Ο Λευκός Οίκος ισχυρίζεται πως η ΕΕ θα επενδύσει 600 δισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ μέχρι το τέλος της επόμενης προεδρικής θητείας. Ωστόσο, η Κομισιόν ξεκαθαρίζει ότι δεν μπορεί να ελέγχει τις αποφάσεις του ιδιωτικού τομέα και ότι οι επενδύσεις αυτές δεν είναι δεσμευτικές, αλλά υπολογισμοί με βάση προηγούμενα δεδομένα.
Στρατιωτικός εξοπλισμός: Καμία δέσμευση από την Ευρώπη
Σύμφωνα με τις ΗΠΑ, η ΕΕ συμφώνησε να αγοράσει σημαντικές ποσότητες αμερικανικών όπλων. Όμως, οι Βρυξέλλες διαψεύδουν κατηγορηματικά κάτι τέτοιο, σημειώνοντας ότι οι αποφάσεις στον αμυντικό τομέα παραμένουν στα χέρια των εθνικών κυβερνήσεων και δεν αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης της Επιτροπής.
Διαφωνία και για τον χάλυβα και το αλουμίνιο
Οι ΗΠΑ αναφέρουν ότι οι δασμοί 50% σε χάλυβα και αλουμίνιο θα παραμείνουν αμετάβλητοι. Η ΕΕ, όμως, επιδιώκει ένα σύστημα ποσοστώσεων, που θα επιτρέπει μειωμένους δασμούς έως ενός ορίου εξαγωγών, και μετά την υπέρβασή του θα εφαρμόζεται ο πλήρης συντελεστής. Οι λεπτομέρειες, ωστόσο, παραμένουν ασαφείς καθώς η συμφωνία βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο.
Ψηφιακοί και αγροτικοί περιορισμοί
Ο Λευκός Οίκος δεσμεύεται για άρση μη δασμολογικών εμποδίων στις γεωργικές εξαγωγές και στα ψηφιακά δεδομένα. Ωστόσο, η ΕΕ διατηρεί το δικαίωμα να ρυθμίζει αυτόνομα, ξεκαθαρίζοντας πως δεν πρόκειται να αλλάξει τους κανόνες της που αφορούν την ασφάλεια τροφίμων ή την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Μια συμφωνία με… δύο αναγνώσεις
Η διάσταση απόψεων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ αναδεικνύει τη θολότητα της συμφωνίας και την έλλειψη κοινής στρατηγικής επικοινωνίας. Η Κομισιόν εμφανίζεται αμυντική, προσπαθώντας να πείσει πως η συμφωνία είναι αναγκαία για τη σταθερότητα, τη στιγμή που ο Λευκός Οίκος προβάλλει μαξιμαλιστικούς ισχυρισμούς και δημιουργεί ένα τετελεσμένο επικοινωνιακό αφήγημα.
Σε μια περίοδο παγκόσμιας αστάθειας, αυτή η συμφωνία ίσως τελικά επιτείνει την αβεβαιότητα, αντί να την κατευνάσει. Το σίγουρο είναι πως η διαφάνεια και η ενότητα μηνυμάτων λείπουν, ενώ το ερώτημα ποιος τελικά βγαίνει κερδισμένος παραμένει ανοιχτό.
