Η Βουλγαρία ετοιμάζεται να κάνει το μεγάλο άλμα και να αντικαταστήσει το εθνικό της νόμισμα, το λεβ, με το ευρώ, πιθανώς από τον ερχόμενο Ιανουάριο. Παρότι οι θεσμοί της Ε.Ε. έχουν δώσει το πράσινο φως, μεγάλο μέρος της βουλγαρικής κοινωνίας παραμένει βαθιά διχασμένο.
Η Βουλγαρία πληροί τα οικονομικά κριτήρια
Σύμφωνα με τις τελευταίες αξιολογήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Συμβούλιο Οικονομικών Υπουργών, η Βουλγαρία έχει καλύψει τα απαιτούμενα βήματα:
- Ο πληθωρισμός παραμένει υπό έλεγχο
- Το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι χαμηλό
- Το δημόσιο χρέος είναι ένα από τα μικρότερα στην Ε.Ε.
- Τα επιτόκια είναι σταθερά και βιώσιμα
Ωστόσο, το 66% των πολιτών δηλώνει ότι η χώρα δεν είναι έτοιμη να υιοθετήσει το ευρώ, με τον φόβο του πληθωρισμού να κυριαρχεί.
Η οικονομία ζητά το ευρώ – οι πολίτες το φοβούνται
Επιχειρηματίες όπως ο οινοπαραγωγός Ivailo Antonov από την περιοχή του Bessa Valley βλέπουν την αλλαγή θετικά:
«Πουλάμε το κρασί μας στο εξωτερικό σε ευρώ, αλλά πληρώνουμε προμηθευτές σε λεβ. Η συναλλαγματική μετατροπή κοστίζει», δηλώνει. Η κατάργηση του κόστους αλλαγής νομίσματος είναι μεγάλο πλεονέκτημα για τον εξαγωγικό τομέα.
Στον αντίποδα, απλοί πολίτες όπως ο Vasil Petrov, υπάλληλος εστιατορίου σε αγροτική περιοχή, ανησυχούν:
«Θα αυξηθούν οι τιμές, αλλά οι μισθοί μας θα μείνουν στάσιμοι», λέει. Για τον ίδιο, η εγκατάλειψη του λεβ σημαίνει και απώλεια εθνικής ταυτότητας, καθώς τα χαρτονομίσματα φέρουν φιγούρες εθνικών ηρώων.
Η εθνική ταυτότητα στο επίκεντρο του διχασμού
Το ερώτημα «είμαστε Βαλκάνιοι ή Ευρωπαίοι;» φαίνεται να στοιχειώνει το δημόσιο διάλογο στη Βουλγαρία. Ο Plamen Ralchev, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στη Σόφια, υποστηρίζει θερμά την ένταξη στο ευρώ:
«Δεν είναι αν θα ενταχθούμε στο ευρώ, αλλά πότε. Το ευρώ είναι σταθερότητα»
Ο ίδιος αναγνωρίζει ότι η κοινωνία πάσχει από ψυχολογική ανασφάλεια και πολιτική αστάθεια, τονίζοντας ότι η αναβολή της ένταξης θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες:
«Δεν ξέρουμε τι θα φέρει το μέλλον. Είναι καλύτερα να προχωρήσουμε τώρα, πριν τα πράγματα χειροτερέψουν»
Ο ρόλος της Ρωσίας και ο φόβος του πληθωρισμού
Ο Ralchev αναφέρει ότι υπάρχει βαθύ ρήγμα στην κοινωνία μεταξύ φιλοευρωπαϊκών και φιλορωσικών ομάδων. Το αφήγημα περί πληθωρισμού και απώλειας κυριαρχίας ενισχύεται από λαϊκιστές, που διοργανώνουν διαδηλώσεις κατά του ευρώ.
Ωστόσο, υποστηρίζει ότι:
«Ο πληθωρισμός είναι πιο ψυχολογικό φαινόμενο παρά πραγματικό. Η αγορά θα αυτορυθμιστεί, οι τιμές θα σταθεροποιηθούν»
Το ευρώ δεν απειλεί την ταυτότητα – είναι εργαλείο εξέλιξης
Ο Antonov επισημαίνει:
«Τα χρήματα δεν καθορίζουν την εθνική ταυτότητα. Το ευρώ είναι το δεύτερο ισχυρότερο νόμισμα στον κόσμο. Πρέπει να είμαστε περήφανοι»
Η Βουλγαρία βλέπει στο ευρώ μια άγκυρα σταθερότητας και προοπτικής. Η μετάβαση είναι σίγουρη, αλλά η επιτυχία της θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο η κοινωνία θα πειστεί ότι η αλλαγή αυτή είναι προς όφελός της.
