Η κυβέρνηση της Αυστραλίας προχώρησε στα μέσα του Σεπτεμβρίου στην ακύρωση της σύμβασης με τη Γαλλία, προτιμώντας αντί για τα συμβατικά υποβρύχια να αποκτήσει τουλάχιστον 12 πυρηνοκίνητα υποβρύχια από τις ΗΠΑ.
Ο πρεσβευτής της Γαλλίας στην Αυστραλία, ο Ζαν-Πιερ Τεμπό, έκρινε σήμερα ότι η κυβέρνηση της χώρας της Ωκεανίας εξαπάτησε τη χώρα του, προχωρώντας στην ακύρωση της σύμβασης αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για την προμήθεια στόλου συμβατικών υποβρυχίων για το Πολεμικό Ναυτικό της.
«Η εξαπάτηση ήταν εσκεμμένη και επειδή διακυβεύονταν πολλά περισσότερα από την προμήθεια υποβρυχίων, επειδή είχε συναφθεί συμφωνία για ζητήματα που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας, που σφραγίστηκε με τη διαβίβαση άκρως απόρρητων δεδομένων, ο τρόπος που έγινε ήταν πισώπλατη μαχαιριά», πρόσθεσε.
Η κυβέρνηση της Αυστραλίας προχώρησε στα μέσα του Σεπτεμβρίου στην ακύρωση της σύμβασης με τη Γαλλία, προτιμώντας αντί για τα συμβατικά υποβρύχια να αποκτήσει τουλάχιστον 12 πυρηνοκίνητα υποβρύχια από τις ΗΠΑ. Η κίνηση αποτελούσε μέρος της συμφωνίας για την ίδρυση της συμμαχίας Αυστραλίας-Ηνωμένου Βασιλείου-ΗΠΑ, ή AUKUS, από τα αρχικά των τριών χωρών στα αγγλικά.
Η απόφαση που πήρε η κυβέρνηση του αυστραλού δεξιού πρωθυπουργού Σκοτ Μόρισον προκάλεσε οργή στο Παρίσι και κρίση στις σχέσεις της Γαλλίας τόσο με την Αυστραλία, όσο και με τις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έφθασε στο σημείο να ανακαλέσει τους πρεσβευτές στην Ουάσινγκτον και στην Καμπέρα για διαβουλεύσεις, διάβημα χωρίς προηγούμενο.
Ο κ. Τεμπό επέστρεψε στην Καμπέρα τον περασμένο μήνα. Η σημερινή ομιλία του ήταν η πρώτη του δημόσια τοποθέτηση για τη διμερή σχέση μετά τις εξελίξεις του Σεπτεμβρίου.
«Αυτά δεν γίνονται μεταξύ εταίρων, ακόμη λιγότερο μεταξύ φίλων», είπε ο Γάλλος πρεσβευτής, διαβεβαιώνοντας πως η κυβέρνησή του δεν έχει κάτι να προσάψει στον λαό της Αυστραλίας.
Ο πρόεδρος Μακρόν είπε την Κυριακή ότι πλέον «ξέρει» πως ο πρωθυπουργός Μόρισον «του είπε ψέματα» για τις προθέσεις του. Ο κ. Μόρισον διέψευσε τον ισχυρισμό. Πρόσθεσε πως είχε εξηγήσει ήδη στον γάλλο πρόεδρο πως τα συμβατικά υποβρύχια δεν αρκούσαν για τις ανάγκες του ΠΝ της χώρας του.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας και ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας μίλησαν την περασμένη εβδομάδα. Ο κ. Μόρισον φρόντισε να ανταλλάξει δημόσια χειραψία με τον κ. Μακρόν στη Ρώμη, όπου συμμετείχαν στη σύνοδο της G20.
Η αποσταθεροποίηση της διμερούς ως πρότινος στενής σχέσης των δύο κρατών απειλεί να έχει πολύ πιο ευρείες συνέπειες: απειλείται μετάστασή της στο πεδίο του εμπορίου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέβαλε δύο φορές τον νέο γύρο των συνομιλιών για το εμπόριο με την Αυστραλία. Εκφράζοντας αλληλεγγύη προς το Παρίσι, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θέτει πλέον υπό αμφισβήτηση το εάν θα πρέπει να υπάρξει καν τέτοια συμφωνία.
Η σχέση δοκιμάζεται ακόμη περισσότερο, καθώς αυτή την εβδομάδα μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν μηνύματα μεταξύ του Σκοτ Μόρισον και του Εμανουέλ Μακρόν, που προφανώς διέρρευσαν, για να διαψευστούν οι γαλλικές κατηγορίες ότι η Καμπέρα δεν είχε προειδοποιήσει πως η σύμβαση θα ακυρωνόταν.
Για τον γάλλο πρεσβευτή, η διαρροή των μηνυμάτων αποτελεί «ναδίρ άνευ προηγουμένου». Η κίνηση –πρόσθεσε ο κ. Τεμπό– στέλνει το ανησυχητικό μήνυμα σε όλους τους άλλους ηγέτες ότι εμπιστευτικές επικοινωνίες με την κυβέρνηση της Αυστραλίας μπορεί μια μέρα «να μετατραπούν σε όπλο που χρησιμοποιείται εναντίον σου».
Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αναγνώρισε την περασμένη εβδομάδα ότι ο τρόπος που συνήφθη η νέα συμμαχία ήταν άτσαλος, προσθέτοντας πως είχε μείνει με την εντύπωση πως η Γαλλία είχε ενημερωθεί για την ακύρωση της σύμβασης για την προμήθεια των υποβρυχίων προτού ανακοινώσει τη σύμπηξη της AUKUS.