Η πολιτική δυναμική μεταξύ Ουάσινγκτον και Κιέβου άλλαξε ριζικά μετά από μια φαινομενικά ανέλπιστη τηλεφωνική συνομιλία την Ημέρα Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Όσα ειπώθηκαν φαίνεται να άνοιξαν έναν νέο κύκλο συνεργασίας και ενίσχυσαν τις πιθανότητες για ενισχυμένη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Ο προσωπάρχης του Ουκρανού προέδρου, Αντρίι Γερμάκ, δεν έκρυψε την ικανοποίησή του, χαρακτηρίζοντας τη συνομιλία ως «την πιο θετική που είχαμε ποτέ με τον Τραμπ». Ωστόσο, αξιωματούχοι του Κιέβου παραμένουν επιφυλακτικοί, γνωρίζοντας πως οι απόψεις του Τραμπ συχνά αλλάζουν απότομα.
Το κλίμα αυτό, σε συνδυασμό με την ένταση της ρωσικής επιθετικότητας, λειτούργησε καταλυτικά ώστε ο Τραμπ να ανακοινώσει υποστήριξη ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων για αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού στην Ευρώπη, που θα κατευθυνθεί στην Ουκρανία.
Η αλλαγή πλεύσης του Αμερικανού προέδρου δεν προέκυψε από το πουθενά. Ευρωπαίοι ηγέτες και κορυφαίοι Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές, είχαν προηγουμένως υποδείξει στον Ζελένσκι στρατηγικές προσέγγισης, τονίζοντας ότι η κολακεία είναι κλειδί για τον Τραμπ. Παράλληλα, η εντεινόμενη απογοήτευση του Τραμπ προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν, έπαιξε καθοριστικό ρόλο: μετά από τηλεφωνική συνομιλία με τον Πούτιν, η Ρωσία εξαπέλυσε μαζική επίθεση drones στην Ουκρανία, προκαλώντας οργή στον Αμερικανό ηγέτη.
Ο Τραμπ δεν δίστασε να δηλώσει δημόσια ότι ο Πούτιν “του λέει βλακείες”, καταδεικνύοντας τη ρωγμή στις σχέσεις τους. Αυτή η δήλωση έδωσε νέο αέρα στις φιλοουκρανικές φωνές εντός των ΗΠΑ, καθώς η στάση του Τραμπ ερμηνεύεται ως προσπάθεια εξισορρόπησης μεταξύ πίεσης προς τη Μόσχα και αποφυγής πλήρους εμπλοκής.
Η αναθέρμανση της σχέσης Ζελένσκι – Τραμπ ήταν προϊόν διεθνούς συντονισμού. Από τον Φεβρουάριο, όταν ο Ουκρανός πρόεδρος αναχώρησε από την Ουάσινγκτον, Ευρωπαίοι ηγέτες όπως ο Μακρόν και ο Στάρμερ έπαιξαν σημαντικό ρόλο για να αποκατασταθεί η επικοινωνία.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που διατηρεί συχνή επικοινωνία με τον Τραμπ, παρενέβη καίρια, ενώ ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο Φινλανδός πρόεδρος Στουμπ και ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε συνέβαλαν αποφασιστικά.
Η πρώτη προσωπική συνάντηση Ζελένσκι – Τραμπ μετά από καιρό έγινε στο Βατικανό, στη κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου, και αποτέλεσε το πρώτο βήμα προς μια νέα σχέση. Η καθοριστική στροφή, όμως, πραγματοποιήθηκε στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, στα τέλη Ιουνίου. Εκεί, ο Ζελένσκι πρότεινε ένα μοντέλο χρηματοδότησης από την Ευρώπη για την αγορά αμερικανικών όπλων, ώστε να συνεχιστεί ο εξοπλισμός της Ουκρανίας χωρίς να επιβαρυνθεί άμεσα ο αμερικανικός προϋπολογισμός.
Η πρόταση έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον Τραμπ, ο οποίος, σύμφωνα με πηγές του ΝΑΤΟ, είδε μια διπλωματική νίκη που συνάδει με τις πολιτικές του προτεραιότητες, όπως η αύξηση των ευρωπαϊκών στρατιωτικών δαπανών.
Η αλλαγή στάσης του Τραμπ φάνηκε και σε δημόσια συνέντευξη Τύπου, όταν ερωτήθηκε από Ουκρανή δημοσιογράφο αν θα παραδώσει αντιαεροπορικά συστήματα Patriot. Ο Αμερικανός πρόεδρος εξέφρασε τη συμπάθειά του για την οικογένειά της, αναγνωρίζοντας την προσωπική της θυσία.
Κατά την τηλεφωνική συνομιλία της 4ης Ιουλίου, ο Τραμπ φέρεται να είπε στον Ζελένσκι πως η Ουκρανία δεν μπορεί να κερδίσει με άμυνα και πρέπει να περάσει στην επίθεση. Όταν ρωτήθηκε αν η Ουκρανία μπορεί να πλήξει στόχους εντός Ρωσίας, ο Ζελένσκι φέρεται να απάντησε: «Αν έχουμε τα σωστά όπλα, μπορούμε».
Ωστόσο, λίγο αργότερα, ο Τραμπ διευκρίνισε ότι δεν προτίθεται να δώσει πυραυλικά συστήματα μακράς εμβέλειας, ικανά να χτυπήσουν τη Μόσχα.
Παρά τη ρητορική, ο Τραμπ έδωσε στη Ρωσία προθεσμία 50 ημερών για ειρηνευτική λύση, απειλώντας με δασμούς 100% στις ρωσικές εξαγωγές. Σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους, τα όπλα μπορεί να φτάσουν πολύ νωρίτερα, δημιουργώντας νέα δεδομένα στο μέτωπο.
Ωστόσο, όπως πάντα με τον Τραμπ, η συνέπεια δεν είναι δεδομένη και μένει να φανεί αν αυτή η νέα γραμμή θα κρατήσει.
