Παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας και την ενίσχυση των ψηφιακών πληρωμών, οι Γερμανοί παραμένουν πιστοί στα μετρητά, επιβεβαιώνοντας τη μακροχρόνια τάση τους για φυσικές συναλλαγές. Η παραδοσιακή φράση «Μόνο τα μετρητά είναι αληθινά» αποτυπώνει την εμπιστοσύνη των πολιτών στο χαρτονόμισμα και όχι στην κάρτα.
Αρκετοί προτιμούν να πληρώνουν με φυσικό χρήμα, όχι μόνο επειδή τους βοηθά να ελέγχουν καλύτερα τα έξοδά τους, αλλά και για να προστατευθούν από την ψηφιακή καταγραφή των αγορών τους. Άλλοι πάλι αποφεύγουν την τεχνολογία, είτε από άγνοια είτε από δυσπιστία, ενώ δεν λείπουν και εκείνοι που χρησιμοποιούν τα μετρητά για σκοτεινές συναλλαγές, κάτι που έχει οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να θεσπίσει αυστηρότερα όρια χρήσης μετρητών από το 2026.
Η έκπληξη προήλθε από νέα στοιχεία της Μπούντεσμπανκ, της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, που αποκάλυψε πως περίπου 395 δισεκατομμύρια ευρώ βρίσκονται εκτός τραπεζικού κυκλώματος, κρυμμένα σε σπίτια και προσωπικές κρυψώνες. Το ποσό αυτό είναι διπλάσιο σε σχέση με το 2013, αποδεικνύοντας τη μαζική επιστροφή των μετρητών.
Το φαινόμενο δεν περιορίζεται μόνο στη Γερμανία. Στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με την ΕΚΤ, κυκλοφορούσαν τον Μάρτιο του 2024 περίπου 1.564 δισεκατομμύρια ευρώ σε μετρητά, αύξηση 500 δις ευρώ από το 2020. Όπως αναφέρει ο Ραλφ Βίντεργκερστ, επικεφαλής γνωστής εταιρείας ηλεκτρονικών πληρωμών, το ευρώ παραμένει εξαιρετικά δημοφιλές ως εργαλείο αποταμίευσης σε μορφή μετρητών.
Παράλληλα, καταγράφεται το λεγόμενο «παράδοξο των μετρητών»: οι ηλεκτρονικές πληρωμές αυξάνονται, ωστόσο κυκλοφορούν συνεχώς περισσότερα μετρητά. Ενδεικτικά, το 2023 μόνο το 33,8% των συναλλαγών στο λιανεμπόριο έγινε με μετρητά, ενώ το 2020 το ποσοστό ήταν πάνω από 60%.
Η Μπούντεσμπανκ εξηγεί ότι η ανασφάλεια σε περιόδους κρίσης οδηγεί πολλούς να αποθηκεύουν μετρητά, είτε λόγω φόβου για το τραπεζικό σύστημα είτε από ανάγκη για άμεση πρόσβαση σε ρευστό. Οι στατιστικές δείχνουν ότι ο μέσος Γερμανός κρατά περίπου 1.326 ευρώ «κάτω από το στρώμα». Από αυτά, μόλις το 10% χρησιμοποιείται για συναλλαγές, με τα υπόλοιπα να βρίσκονται είτε στο σπίτι είτε να έχουν μεταφερθεί σε άλλες χώρες.
Το φαινόμενο αυτό αποκαλύπτει μια βαθιά ριζωμένη πολιτισμική και ψυχολογική στάση απέναντι στο χρήμα, με τον Γερμανό πολίτη να αντιμετωπίζει την ψηφιακή εποχή με επιφύλαξη και ανάγκη για έλεγχο. Σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα πιο ψηφιακός, οι Γερμανοί παραμένουν πιστοί στο χαρτονόμισμα – από επιλογή, συνήθεια ή φόβο.
