Σε μια καθοριστική πρωτοβουλία, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναλαμβάνει δράση για την επανεκκίνηση του φιλόδοξου έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας και Κύπρου. Πρόκειται για ένα στρατηγικής σημασίας ευρωπαϊκό έργο που επιδιώκει να συνδέσει ενεργειακά την Κύπρο με την ηπειρωτική Ευρώπη, συμβάλλοντας στην ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση πηγών ενέργειας.
Η τηλεδιάσκεψη που προγραμματίστηκε για σήμερα, με τη συμμετοχή της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ε.Ε., των υπουργείων Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου, των Ρυθμιστικών Αρχών και του ΑΔΜΗΕ, θα αποτελέσει την αφετηρία μιας συντονισμένης πίεσης προς την Κομισιόν για την πλήρη ενεργοποίηση και χρηματοδότηση του έργου.
Ελλάδα και Κύπρος παρουσιάζουν κοινό μέτωπο πίεσης
Οι υπουργοί Ενέργειας των δύο χωρών, Σταύρος Παπασταύρου και Γιώργος Παπαναστασίου, προετοιμάζουν κοινή παρέμβαση στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας στις 15 Ιουλίου, διεκδικώντας μεγαλύτερη ευρωπαϊκή στήριξη. “Το έργο είναι καθαρά ευρωπαϊκό – όχι διμερές”, δήλωσε ο Κύπριος υπουργός, επισημαίνοντας ότι “η Ευρώπη δεν μπορεί να παραμένει αμέτοχη όταν πρόκειται για κρίσιμες υποδομές που χρηματοδοτεί”.
Παράλληλα, η κυπριακή ΡΑΕΚ αναμένεται να εγκρίνει τις επόμενες ημέρες την εκταμίευση 25 εκατ. ευρώ για τον GSI (Great Sea Interconnector), κίνηση που σηματοδοτεί την πλήρη εμπλοκή της Κύπρου στη χρηματοδότηση του έργου, σε αντίθεση με τη στάση επιφυλακτικότητας που διατηρούσε μέχρι πρότινος.
Αύγουστος: Μήνας-ορόσημο για τη σωτηρία του έργου
Η προθεσμία του Αυγούστου είναι κρίσιμη, καθώς τότε λήγουν οι προκαταβολές της εταιρείας Nexans, η οποία κατασκευάζει το υποβρύχιο καλώδιο. Αν δεν υπάρξει έγκαιρη χρηματοδότηση, η εταιρεία ενδέχεται να παύσει την παραγωγή και το έργο να παγώσει.
Ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη επενδύσει περίπου 300 εκατ. ευρώ, χωρίς καμία ανάκτηση μέχρι στιγμής, και ξεκαθαρίζει ότι χωρίς ρυθμιστικές αποφάσεις για επιστροφή κόστους, δεν μπορεί να συνεχίσει τις πληρωμές. Αυτό δημιουργεί έναν άμεσο κίνδυνο διακοπής της παραγωγής του καλωδίου.
Η ανάγκη για ενιαία ευρωπαϊκή στάση
Η ελληνική κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι η Ε.Ε. πρέπει να υιοθετήσει την ίδια αυστηρή γραμμή που ακολουθεί σε αντίστοιχα έργα στη Βαλτική Θάλασσα. Ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου της θάλασσας είναι απαραίτητος, ενώ τρίτες χώρες δεν μπορούν να παρεμποδίζουν ευρωπαϊκά έργα χωρίς επιπτώσεις.
Προχωρούν οι τεχνικές εργασίες – 60% των ερευνών βυθού έχει ήδη ολοκληρωθεί
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του ΑΔΜΗΕ, έχει ολοκληρωθεί το 60% των ερευνών του θαλάσσιου πυθμένα, με το υπόλοιπο 40% να βρίσκεται σε διεθνή ύδατα. Το έργο παραμένει εντός χρονοδιαγράμματος, με στόχο η πόντιση του καλωδίου να ξεκινήσει εντός του 2026.
Αισιοδοξία για θετική έκβαση
Ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, απέφυγε να δώσει άμεσες απαντήσεις αλλά άφησε περιθώριο αισιοδοξίας: “Κάποτε συζητούσαμε για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, τώρα όχι. Κρατήστε το αυτό”, δήλωσε χαρακτηριστικά, υπονοώντας ότι οι γεωπολιτικές ισορροπίες μπορεί να αλλάξουν υπέρ του έργου.
Επόμενα βήματα και πολιτική βούληση
Το μέλλον του έργου κρίνεται τις επόμενες εβδομάδες. Η αναμενόμενη έγκριση ανάκτησης κόστους από τη ΡΑΕΚ και η κοινή διπλωματική πίεση Ελλάδας και Κύπρου προς την Ε.Ε. αποτελούν το κλειδί για τη συνέχιση της κατασκευής. Αν η Ευρώπη σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, η διασύνδεση αυτή θα αποτελέσει παράδειγμα ενεργειακής κυριαρχίας και γεωπολιτικής ισχύος για ολόκληρη την ήπειρο.
