Σε μια περίοδο γεμάτη γεωπολιτικές εντάσεις, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να υποχωρήσει και να αποδεχθεί δασμούς 15% από τις ΗΠΑ αντί να εισέλθει σε έναν εμπορικό πόλεμο με την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ. Αν και η νέα συμφωνία δεν θεωρείται οικονομικά επωφελής, οι Βρυξέλλες επέλεξαν να εστιάσουν στην πολιτική σταθερότητα και τη διατήρηση ανοικτών διαύλων με τον Λευκό Οίκο.
Η φράση «Survive and advance», δανεισμένη από τον αθλητισμό, περιγράφει απόλυτα τη στάση της Ευρώπης. Δεν κυνηγά τον θρίαμβο, αλλά την αποφυγή της αποτυχίας. Ο στόχος: να διατηρηθεί ο διάλογος και να διαφυλαχθεί η διπλωματική συνεργασία σε κρίσιμα μέτωπα όπως η Ουκρανία.
Μια Συμφωνία Αναγκαστική – Όχι Επωφελής
Η συμφωνία – πλαίσιο που επετεύχθη, περιλαμβάνει την επιβολή δασμών 15% στις ευρωπαϊκές εισαγωγές στις ΗΠΑ. Η Ε.Ε. αποδέχθηκε τους όρους, μολονότι οικονομικά είναι επιζήμιοι, για να αποτρέψει εντάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε συγκρούσεις εμπορικού χαρακτήρα.
Παρά τις αρχικές πιέσεις και την προετοιμασία ενός πακέτου ανταποδοτικών δασμών ύψους 100 δισ. δολαρίων, τελικά επικράτησε η μετριοπάθεια. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με κυρίαρχους τους ηγέτες της Γερμανίας, Γαλλίας και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προτίμησαν να μην τραβήξουν το σχοινί.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε πως «η σταθερότητα και η προβλεψιμότητα είναι κρίσιμες για τις επιχειρήσεις και των δύο πλευρών». Ένα μήνυμα που δείχνει καθαρά την επιδίωξη αποφυγής ρήξεων.
Η Οικονομία ως Παράγοντας Συμβιβασμού
Οι δασμοί παραμένουν βλαβεροί, όπως παραδέχθηκε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, τονίζοντας πως δεν πλήττουν μόνο την Ευρώπη, αλλά και την αμερικανική οικονομία σε βάθος χρόνου. Ωστόσο, η αμερικανική πλευρά επιμένει στην επιβολή δασμών, χρησιμοποιώντας τους ως εργαλείο πίεσης για τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος.
Ο Μερτς δήλωσε με ρεαλισμό: «Ο πρόεδρος Τραμπ θέλει δασμούς. Πρέπει να δεχθούμε πως έτσι θα πορευτεί, όσο θεωρεί ότι εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα». Με μια δόση απογοήτευσης, παραδέχθηκε ότι θα επιθυμούσε μια ευρύτερη συμφωνία ενίσχυσης του διατλαντικού εμπορίου.
Η Ουκρανία: Η Πραγματική Προτεραιότητα
Η στήριξη της Ουκρανίας απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα αποτελεί για την Ε.Ε. κόκκινη γραμμή. Οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν υποχωρήσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα, σε αντίθεση με την οικονομική πολιτική. Μέσα από διαρκή διπλωματική επικοινωνία με τον Λευκό Οίκο, και με συναντήσεις σε Ολλανδία και Καναδά, η Ευρώπη προσπαθεί να εξασφαλίσει τη συνέχιση της αμερικανικής στήριξης προς το Κίεβο.
Η συμφωνία δασμών αποτελεί ένα τακτικό βήμα με στόχο την αποφυγή κρίσης, ώστε να διατηρηθεί το ενδιαφέρον των ΗΠΑ στα παγκόσμια ζητήματα και να μην εκτροχιαστούν οι προσπάθειες απομόνωσης της Ρωσίας.
Έντονος Προβληματισμός για τη Σταθερότητα της Συμφωνίας
Η ανησυχία, ωστόσο, δεν έχει εκλείψει. Όπως σημειώνει η Pantheon Macroeconomics, τέτοιου είδους συμφωνίες με τον Τραμπ δεν είναι ποτέ οριστικές. Και αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι Καναδάς και Μεξικό, που υπέγραψαν ανάλογες συμφωνίες στο παρελθόν, τώρα επιστρέφουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν ότι η πολιτική του Τραμπ χαρακτηρίζεται από απρόβλεπτες μεταβολές. Οι δεσμεύσεις του για την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ ή τις διεθνείς συμφωνίες, δεν θεωρούνται δεδομένες. Η στρατηγική λοιπόν είναι σαφής: κάθε μέρα είναι ένας νέος αγώνας επιβίωσης.
