Ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ) αποτελεί το βασικό αναπτυξιακό έργο υποδομών στο νησί, που θα προσφέρει ασφαλείς μετακινήσεις και θα λειτουργήσει ως μοχλός οικονομικής, τουριστικής και κοινωνικής ανάπτυξης, όπως τόνισε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρίστος Δήμας στη Βουλή, κατά τη συζήτηση για την κύρωση της Σύμβασης Παραχώρησης του τμήματος Χανιά–Ηράκλειο, συνολικού μήκους 157 χλμ.
Η Σύμβαση ψηφίστηκε από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, διασφαλίζοντας ευρεία πλειοψηφία, ενώ καταψηφίστηκε από ΣΥΡΙΖΑ, Ελληνική Λύση, ΚΚΕ, Νέα Αριστερά και Πλεύση Ελευθερίας. Τα κόμματα Νίκη και Σπαρτιάτες δήλωσαν «παρών».
Το έργο περιλαμβάνει και ένα τμήμα προαίρεσης, το Κίσσαμος–Χανιά (30 χλμ.), το οποίο θα προχωρήσει μόλις εκδοθούν οι σχετικοί Περιβαλλοντικοί Όροι. Παράλληλα με τις πρόδρομες εργασίες, το Υπουργείο έχει ζητήσει μελέτες για παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας σε σημεία με καταγεγραμμένα τροχαία, ώστε κάποιες παρεμβάσεις να ξεκινήσουν ήδη από αυτό το καλοκαίρι.
Ο Δήμας υπογράμμισε ότι στρατηγικός στόχος είναι ο ΒΟΑΚ να αποτελέσει έναν ενιαίο, σύγχρονο και ασφαλή αυτοκινητόδρομο που θα συνδέει τη δυτική άκρη (Κίσσαμο) με την ανατολική (Σητεία). Ήδη έχουν γίνει μελέτες για το τμήμα Άγιος Νικόλαος–Παχιά Άμμος, ενώ σύντομα θα χρηματοδοτηθούν οι μελέτες για το Παχιά Άμμος–Σητεία.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση, ο Δήμας τόνισε τη σημαντική συμβολή της κυβέρνησης, που μέσω επιμονής και διαπραγματεύσεων εξασφάλισε την ένταξη του έργου σε φάση υλοποίησης. Η χρηματοδότηση προέρχεται από:
- 219,3 εκατ. ευρώ ιδίων κεφαλαίων του παραχωρησιούχου (ή 243,5 εκατ. ευρώ αν ενεργοποιηθεί το δικαίωμα προαίρεσης).
- 693 εκατ. ευρώ κρατική συμμετοχή, που αυξάνεται κατά 99 εκατ. ευρώ αν ενεργοποιηθεί η προαίρεση.
- 971,8 εκατ. ευρώ δάνεια από εμπορικές τράπεζες (ή 1,079 δισ. ευρώ με το τμήμα Κίσσαμος–Χανιά).
Η Σύμβαση Παραχώρησης, διάρκειας 35 ετών (5 χρόνια μελέτες και κατασκευή), υπογράφεται μεταξύ του Δημοσίου και των εταιρειών ΔΙΚΤΑΙΟΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε. και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Σχετικά με τα διόδια, που αποτέλεσαν πεδίο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης, ο Δήμας ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει αυτοκινητόδρομος χωρίς διόδια, καλώντας όσους αντιτίθενται να παρουσιάσουν εναλλακτικές λύσεις. Το ανώτατο όριο διοδίων προβλέπεται στα 0,053 ευρώ ανά χλμ. (τιμές 2022, προ ΦΠΑ) για οχήματα κατηγορίας 2, όπως ισχύει σε όλους τους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους.
Επειδή τα έσοδα από διόδια δεν καλύπτουν πλήρως το κόστος της υποδομής, το Δημόσιο θα καταβάλλει Σκιώδη Διόδια στον παραχωρησιούχο, με ποσοστό 64,62% επί του επιβαλλόμενου διοδίου. Αν η απόδοση της επένδυσης ξεπεράσει το συμφωνημένο όριο, το ποσοστό αυτό θα μειώνεται κλιμακωτά μέχρι μηδενισμού.
Ο ΒΟΑΚ αναμένεται να αλλάξει τον χάρτη των υποδομών στην Κρήτη, προσφέροντας όχι μόνο βελτιωμένες συνδέσεις, αλλά και μεγάλη αναπτυξιακή δυναμική για το νησί στο σύνολό του.
