Η Ελλάδα πέρασε στην αντεπίθεση στη διπλωματική σκακιέρα του ΟΗΕ, απαντώντας με σαφήνεια και ισχυρά νομικά επιχειρήματα στη ρηματική διακοίνωση της κυβέρνησης της Τρίπολης. Η μόνιμη αντιπροσωπεία της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη υπέβαλε επίσημα την ελληνική θέση, απορρίπτοντας κατηγορηματικά τις αιτιάσεις της Λιβύης που βασίζονται στο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του 2019.
Η απάντηση αυτή στηρίζεται σε διεθνώς αναγνωρισμένες συμφωνίες που έχει υπογράψει η Αθήνα με την Αίγυπτο, την Ιταλία και τη Ρώμη, καθώς και στις διατάξεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Πρόκειται για ένα ισχυρό διπλωματικό μήνυμα που ενισχύει τη νομική και γεωπολιτική θέση της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το ιστορικό της σύγκρουσης
Η Λιβυκή διακοίνωση (A/79/600) κατατέθηκε στις 20 Ιουνίου, με αφορμή τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης χαρτών που αφορούν την παραχώρηση δύο θαλάσσιων “οικοπέδων” νοτιοδυτικά της Κρήτης στην αμερικανική ενεργειακή εταιρεία Chevron. Οι περιοχές αυτές εμπίπτουν, σύμφωνα με την Τρίπολη, σε ζώνη που επηρεάζεται από το μνημόνιο Άγκυρας–Τρίπολης του 2019.
Η Λιβυκή κυβέρνηση, υποστηριζόμενη από την Τουρκία, κατηγόρησε την Αθήνα για «παραβίαση της κυριαρχίας», επιδιώκοντας ουσιαστικά να επικυρώσει μέσω ΟΗΕ τους χάρτες του τουρκολιβυκού συμφώνου, το οποίο δεν αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα.
Η ελληνική απάντηση: Ένα νομικό και γεωπολιτικό “τείχος”
Στην επίσημη απάντηση της Ελλάδας, επισημαίνεται πως οι ισχυρισμοί της Τρίπολης στερούνται νομικής βάσης. Παρουσιάζονται οι σαφείς γεωγραφικές και νομικές οριοθετήσεις:
- Η αιγιαλίτιδα ζώνη της Ελλάδας στο Ιόνιο Πέλαγος και έως το Ακρωτήριο Ταίναρο φτάνει τα 12 ναυτικά μίλια.
- Καθορίζονται τα εξωτερικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).
- Τονίζεται η διεθνής αναγνώριση των συμφωνιών με Αίγυπτο (μερική οριοθέτηση ΑΟΖ) και Ιταλία (πλήρης οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας).
Η Ελλάδα διαμηνύει ξεκάθαρα ότι η παραχώρηση των οικοπέδων στα νοτιοδυτικά της Κρήτης είναι νόμιμη, διαφανής και συμβατή με το Διεθνές Δίκαιο, καθώς στηρίζεται σε αναγνωρισμένα κυριαρχικά δικαιώματα και όχι σε μονομερείς αξιώσεις.
Το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο: Ένα “νομικά διάτρητο” κείμενο
Το μνημόνιο που υπεγράφη το 2019 μεταξύ του Φαγέζ αλ Σάρατζ και της Τουρκίας αγνοεί εντελώς την ύπαρξη ελληνικών νησιών, παρακάμπτοντας τη διεθνή πρακτική οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών. Η Ελλάδα υπενθυμίζει πως το μνημόνιο αυτό δεν έχει επικυρωθεί από τη Λιβυκή Βουλή, ενώ έχει καταδικαστεί από ΕΕ, ΗΠΑ και άλλους διεθνείς οργανισμούς ως παράνομο και προκλητικό.
Η ελληνική πλευρά υπογραμμίζει ότι η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω συμφωνιών βασισμένων στο Διεθνές Δίκαιο, όχι μέσω διμερών συμφωνιών που παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών.
Διεθνείς ισορροπίες και ενεργειακά συμφέροντα
Η εμπλοκή της Chevron, ενός ενεργειακού κολοσσού με παγκόσμια επιρροή, προσδίδει γεωπολιτικό βάρος στην ελληνική θέση. Η Ελλάδα ενισχύει τον ρόλο της ως πυλώνας ενεργειακής ασφάλειας στην περιοχή, αξιοποιώντας τα αποθέματα φυσικού αερίου σε συνεργασία με διεθνείς εταίρους και εντός ενός διαφανούς πλαισίου.
Αυτό καθιστά σαφές ότι η ελληνική στρατηγική δεν αφορά μόνο την άμυνα των κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά και την ενεργή συμμετοχή στην ευρωπαϊκή ενεργειακή απεξάρτηση από ρωσικές πηγές.
Η απάντηση της Ελλάδας στην Τρίπολη είναι ένα καίριο βήμα διπλωματικής και νομικής εδραίωσης των εθνικών θέσεων. Με σαφήνεια, τεκμηρίωση και διεθνή υποστήριξη, η Αθήνα αποδομεί τις τουρκο-λιβυκές αξιώσεις, προβάλλοντας τον ρόλο της ως σταθερού και αξιόπιστου παράγοντα στην Ανατολική Μεσόγειο.
