Το Ηνωμένο Βασίλειο, σε συνεργασία με τη Γερμανία, κατάφερε και πάλι να φέρει σε πέρας ένα σημαντικό επίτευγμα: κατέληξαν σε προκαταρκτική συμφωνία με την Τουρκία για την προμήθεια 40 μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon. Τα αεροσκάφη αυτά παράγονται από μια κοινοπραξία – συμμαχία εταιρειών από τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία και την Ισπανία, κυρίως από την Airbus, τη BAE Systems και τη Leonardo.
Κεντρικό σημείο είναι η υπογραφή μνημονίου μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου, που ανοίγει τον δρόμο ώστε η Άγκυρα να καταστεί χρήστης των Eurofighter Typhoon – ένα στρατηγικό βήμα σε μια συμφωνία που πάγωνε για χρόνια. Παράλληλα, η γερμανική κυβέρνηση φαίνεται ότι άναψε το «πράσινο φως», μετά την έγκριση του ομοσπονδιακού συμβουλίου ασφαλείας της Γερμανίας, επιτρέποντας την εξαγωγή 40 αεροσκαφών προς την Τουρκία.
Οι διαπραγματεύσεις για τα μαχητικά έμεναν στάσιμες έως το 2023, κυρίως λόγω ευρωπαϊκών ανησυχιών για τη συμπεριφορά της Τουρκίας στην εξωτερική πολιτική. Μάλιστα, η Γερμανία απέφευγε να δώσει την απαιτούμενη άδεια εξαγωγής, προκαλώντας διεθνείς συζητήσεις.
Το γεγονός ότι η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, διατηρεί στενές σχέσεις με Ρωσία και Κίνα και έχει φιλοξενήσει ηγετικά στελέχη τρομοκρατικών οργανώσεων (όπως η Χαμάς), είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από το Ισραήλ και ευρύτερα στην παγκόσμια κοινότητα. Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά στην πώληση χωρίς να αντιμετωπίζει εμπόδια.
Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου στο Λονδίνο, ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρανκ‑Βάλτερ Σταϊνμάιερ (και συναφή ανώτατα στελέχη), δήλωσαν ότι οι συνομιλίες ήταν «εδώ και καιρό σε τελικό στάδιο», με στόχο να διασφαλιστεί η απαραίτητη άδεια .
Το Ηνωμένο Βασίλειο αναλαμβάνει πρωτοβουλία στην προσπάθεια να εξαγάγει τα Typhoon, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση από το βρετανικό Υπουργείο Άμυνας. Μάλιστα, αναμένεται πως η προκαταρκτική συμφωνία θα ανακοινωθεί επισήμως στη Διεθνή Έκθεση Αμυντικής Βιομηχανίας στην Κωνσταντινούπολη.
Στο πλαίσιο αυτό, η Άγκυρα συνεχίζει παράλληλα διαπραγματεύσεις και με άλλες χώρες όπως το Κατάρ και την Αυστρία για την απόκτηση αντίστοιχων μαχητικών.
Στο μεταξύ, ο ηγέτης της ισραηλινής αντιπολίτευσης, Γιαΐρ Λαπίντ, έχει ζητήσει να μπλοκαριστεί άμεσα η συμφωνία, υποστηρίζοντας πως αυτή δημιουργεί κίνδυνο για την ασφάλεια του Ισραήλ. Ο Λαπίντ καταγγέλλει την κυβέρνηση Νετανιάχου ότι ήταν «αδύναμη» και δεν κατάφερε να σταματήσει τη μεταφορά του τεχνολογικά ισχυρού Eurofighter στην Τουρκία.
«Εάν το Ισραήλ είχε λειτουργικό Υπουργείο Εξωτερικών, αυτή η συμφωνία θα είχε ήδη ακυρωθεί», δήλωσε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι η Τουρκία διαθέτει πλέον όχι μόνο τον «μεγαλύτερο ναυτικό στόλο στη Μέση Ανατολή», αλλά επιδιώκει και το αεροπορικό ισοδύναμο έναντι του Ισραήλ – μια εξέλιξη «επικίνδυνη» για την περιοχή.
Από ελληνικής πλευράς, η αναστάτωση είναι έντονη: η Αθήνα γνωρίζει ότι, αν επικυρωθεί η συμφωνία, η Τουρκία δεν θα περιοριστεί μόνο στα αεροσκάφη. Θα θέσει ζήτημα εξοπλισμού με πύραυλους METEOR, που διαθέτουν ήδη ελληνικά μαχητικά – έναν σοβαρό «πονοκέφαλο» για τους Έλληνες στρατιωτικούς. Η εξέλιξη αυτή έχει χαρακτηριστεί ως “πισώπλατη μαχαιριά” από συμμάχους, που φαίνεται να λειτουργούν με οικονομικά κριτήρια και όχι γεωπολιτικά.
Η στρατηγική εικόνα αλλάζει: οι ευρωπαϊκοί κόμβοι παραγωγής όπλων και οι συμμαχίες σταδιακά αλλάζουν, θέτοντας την Ελλάδα σε ένα νέο περιβάλλον, όπου η ισορροπία ισχύος στον αέρα γίνεται κρίσιμη.
