Από την Παρασκευή, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, ενεργοποιεί ένα νέο σχέδιο επιβολής δασμών μεγάλης κλίμακας που απειλεί να ανατρέψει τις ισορροπίες στο παγκόσμιο εμπόριο. Σύμφωνα με έγκυρα δημοσιεύματα, αναμένεται να αποσταλούν επιστολές προς βασικούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, με στόχο την επιβολή δασμών που αγγίζουν έως και το 70%.
Η εφαρμογή του μέτρου έχει οριστεί για την 1η Αυγούστου, ενώ ο Τραμπ τόνισε πως «μέχρι τις 9 Ιουλίου, όλοι οι εμπλεκόμενοι θα έχουν ενημερωθεί». Οι επιστολές, που ανέρχονται σε περίπου 10 με 12, θα αποτελέσουν τελεσίγραφα για την επίτευξη νέων εμπορικών συμφωνιών, με στόχο να αποφευχθεί η πλήρης εφαρμογή των υψηλών δασμών.
Με τη φράση «Πρώτα η Αμερική», ο Τραμπ εντείνει την πίεση σε κράτη όπως η Νότια Κορέα, η Ινδονησία, η Ελβετία και η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τις ΗΠΑ να επιδιώκουν αναθεώρηση των όρων εμπορίου. Οι δασμοί, όπως δήλωσε, θα διαμορφωθούν ανάλογα με τη χώρα, με εύρος από 10% έως και 70%, δημιουργώντας τεράστιες επιβαρύνσεις στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ιδέα της επιβολής δασμών δεν είναι καινούργια. Ήδη από τις 2 Απριλίου είχε ανακοινωθεί από τον Λευκό Οίκο η πρόθεση για «ανταποδοτικά μέτρα», όμως η πλήρης εφαρμογή καθυστέρησε 90 ημέρες, για να δοθεί χρόνος διαπραγμάτευσης. Στο ενδιάμεσο, εφαρμόστηκε προσωρινός δασμός 10%, ο οποίος αποτέλεσε το προοίμιο των όσων έρχονται.
Εάν το νέο σχέδιο ενεργοποιηθεί πλήρως, τότε, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Bloomberg Economics, ο μέσος δασμός επί των εισαγωγών στις ΗΠΑ θα μπορούσε να φτάσει το 20%, σε αντίθεση με το 3% που ίσχυε πριν από την προεδρία Τραμπ.
Η νέα αυτή στρατηγική αντιπροσωπεύει σημαντική σκλήρυνση της εμπορικής πολιτικής της Ουάσιγκτον, καθώς τα αρχικά σενάρια του Απριλίου προέβλεπαν ανώτατους δασμούς έως 50%, ενώ τώρα φτάνουν ακόμα πιο ψηλά. Ο Τραμπ δεν έχει δώσει ακόμη σαφείς λεπτομέρειες για τις χώρες ή τα προϊόντα που θα πληγούν περισσότερο, όμως έχει ξεκαθαρίσει ότι οι πληρωμές από τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ θα ξεκινήσουν την 1η Αυγούστου.
Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει ότι οι εισαγωγείς και οι διανομείς θα είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν τα νέα ποσά, τα οποία ενδέχεται να μετακυλιστούν στους τελικούς καταναλωτές, προκαλώντας αύξηση τιμών ή να απορροφηθούν από τις εταιρείες, περιορίζοντας την κερδοφορία τους.
Ειδικοί της αγοράς και οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι η καθυστέρηση των επιπτώσεων των δασμών μπορεί να περιπλέξει τις προσπάθειες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) να ελέγξει τον πληθωρισμό. Ορισμένα στελέχη της Fed εμφανίζονται επιφυλακτικά όσον αφορά πιθανές μειώσεις επιτοκίων, καθώς οι οικονομικές συνέπειες της νέας πολιτικής παραμένουν ασαφείς.
Η ανακοίνωση των νέων δασμών έχει ήδη προκαλέσει αναταράξεις στις διεθνείς αγορές, με απώλειες στα χρηματιστήρια της Ασίας και της Ευρώπης, ενώ το δολάριο κατέγραψε υποχώρηση. Η χρηματιστηριακή αγορά των ΗΠΑ παρέμεινε κλειστή λόγω του εορτασμού της 4ης Ιουλίου, αλλά αναμένεται να αντιδράσει έντονα όταν ανοίξει ξανά.
Το μήνυμα της Ουάσιγκτον είναι σαφές: οι εμπορικοί εταίροι καλούνται να προσαρμοστούν στους νέους όρους ή να υποστούν σοβαρές επιβαρύνσεις. Το επόμενο διάστημα αναμένεται καθοριστικό για τις παγκόσμιες εμπορικές σχέσεις, ενώ οι συνέπειες αυτής της πολιτικής επιλογής ίσως καθορίσουν και το οικονομικό μέλλον των ΗΠΑ ενόψει εκλογών.
