Η δήλωση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι η Άγκυρα θα έκανε στροφή προς τη Ρωσία για την αγορά νέων μαχητικών αεροσκαφών Su-35 ή Su-57, με σκοπό την παραγωγή κινητήρων προκάλεσε απορία και προβληματισμό στη Βορειοατλαντική συμμαχία.
Ωστόσο, η πρώτη κίνηση της Τουρκίας ήταν η αντικατάσταση των γερασμένων F-16 μαχητικών, υποβάλλοντας αίτηση στην Ουάσινγκτον, προκειμένου να αγοράσει 40 καινούρια αεροσκάφη και ως εκ τούτου, η απόκτηση ρωσικών μαχητικών δεν αποτελούσε την πρώτη επιλογή της γείτονος.
Από την άλλη πλευρά, οι κυρώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών ως απόρροια της αγοράς των ρωσικών S-400 με τη συνακόλουθη «εχθρότητα» του Κογκρέσου προς τον Τούρκο Πρόεδρο, δεν είχαν αφήσει περιθώριο στους αξιωματούχους για μία επίτευξη συμφωνίας των 6 δισεκατομμυρίων των αεροσκαφών F-16.
Τούρκοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η απόφαση της Ουάσιγκτον να εκδιώξει, το 2019, την Τουρκία από το αναπτυξιακό πρόγραμμα των stealth μαχητικών αεροσκαφών πολλαπλών ρόλων F-35, «παγίδευσε και οδήγησε την τουρκική πλευρά σε αδιέξοδο», ενώ ακόμα δημιούργησε ένα «κενό» στην Πολεμική Αεροπορία της Τουρκίας. Παρόλο που το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού στα 35 μαχητικά αεροσκάφη F-16 Block 30 παρατείνει την «επιχειρησιακή ζωή» τους, ωστόσο οι Τούρκοι αξιωματούχοι εκτιμούν πως αυτό δεν είναι αρκετό.
«Χρειαζόμαστε μια επιλογή stopgap μέχρι να κυκλοφορήσει το TF-X, το μαχητικό αεροσκάφος πέμπτης γενιάς εγχώριας παραγωγής στα τέλη της δεκαετίας του 2020», είπε ένας Τούρκος αξιωματούχος, προσθέτοντας πως «Διαφορετικά, όχι μόνο η ασφάλεια της Τουρκίας, αλλά και του NATO στην περιοχή θα κινδυνεύσει. Δεν πρόκειται μόνο για την Τουρκία. Αφορά επίσης τις δυνατότητες του NATO».
Πάντως δεν είναι σαφές πόσα πολεμικά αεροσκάφη μπορεί να αγοράσει η Τουρκία από τη Ρωσία εάν προχωρήσει σε απόκτηση τους, αλλά με βάση προηγούμενες δηλώσεις, η Άγκυρα πιθανότατα θα ήθελε να αποκτήσει περίπου 35 μαχητικά αεροσκάφη 4++ γενιάς τύπου Su-35 ή ένα μικρότερο αριθμό stealth μαχητικών αεροσκαφών πολλαπλών ρόλων πέμπτης γενιάς τύπου Su-57.
Από την άλλη, εάν η Άγκυρα δεν μπορεί να ολοκληρώσει τη συμφωνία F-16 με την Ουάσιγκτον, τα σουηδικά μαχητικά Saab JAS 39 Gripen θα μπορούσαν να είναι μια εναλλακτική λύση, καθώς εμπίπτουν στα πρότυπα διαλειτουργικότητας του NATO και είναι συγκριτικά φθηνότερα.
Πρόσφατα, ο Ισμαήλ Ντεμίρ, ο Πρόεδρος της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας (SSB), άφησε να εννοηθεί ότι εάν η Τουρκία δεν προχωρήσει στη συμφωνία με τις ΗΠΑ για την παράδοση των F-16, η Άγκυρα «δεν θα μείνει χωρίς εναλλακτικές» και παραμένει έτοιμη να εξετάσει την αγορά ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών τέταρτης γενιάς τύπου Su-35 και stealth μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς Su-57.
Επομένως, εάν το Κογκρέσο των ΗΠΑ μπλοκάρει την πώληση των F-16 ή η κυβέρνηση Μπάιντεν απλώς δεν την εγκρίνει, ποια θα ήταν η εναλλακτική; «Εάν το Κογκρέσο μπλοκάρει την πώληση, ωστόσο, η τουρκική διοίκηση μπορεί να επιλέξει να προχωρήσει σε μια αντιδραστική απάντηση, κάτι που οι Ρώσοι πιθανότατα θα θελήσουν να εκμεταλλευτούν και θα κάνουν μια ελκυστική προσφορά για να συμβεί αυτό».
